از ديـدگـاه افـراد غـيـر مـؤ مـن و ظـاهـربـيـن ، عـاقـل و بادرايت كسى است كه بتواند خود را از هرگونه خطر و مهلكه اى دور نگه دارد؛ با هر فرد و گروهى چه مؤ من و چه كافر، رابطه خوب داشته و درآسايش زندگى كند.از تـوجـه بـه آيـاتى كه درمورد منافقان ، نازل شده است بويژه آيه بالا به دست مى آيد كه چـنـيـن تـفكرى بر منافقان ، حاكم بوده است و بر همين اساس ، خود را از هر خطرى كنار كشيده و تـمـامـى ارزشـهـاى انـسـانـى را فـداى حـيـات نـنـگـيـن خـود، مـى كـردنـد و ايـن روش را نـشـانه عـقـل و درايـت خـود مـى پـنـداشتند و مى گفتند:ماتصميم خود را از پيش گرفته ايم . يعنى پيش بـينى و تحليل ما، درست بوده و ماعاقلترين مردم هستيم . ولى اينگونه افراد در معارف اسلامى به عنوان احمق معرفّى شده اند:اميرالمؤ منين على عليه السّلام مى فرمايد:(اَحْمَقٌ النّاسِ مَنْ ظَنَّ اَنَّهُ اَعْقَلُ النّاسِ) (72) احمقترين مردم كسى است كه گمان مى كند، عاقلترين مردم است .
2 - شـادمـانى زودگذر
خوشحالى منافقان ؛ هنگامى اوج مى گرفت كه مى ديدند، مسلمانها درجنگ مـوفـقـيـتـى بـه دسـت نـيـاورده و يـا تـعـدادى از آنـهـا بـه فـيـض شـهـادت نايل آمده اند وآنها (منافقان ) پشت به جنگ كرده و سالم مانده اند، ولى استقامت مسلمانان درمقابله بـا مـشـكـلات ومـصـائب و اطـاعـت بـى چـون و چـراى آنـهـا از رسـول اكرم (ص ) كه يارى خداوند را به دنبال داشت ، موجب پيروزيهاى چشمگيرى ـ بعد از هر شكست ـ مى شد و شادمانى منافقان را به عزا تبديل مى كرد و آنها را در لاك خود فرو مى برد.منافقان از پيروزى مسلمانان ، غمگين مى شوند (إِنْ تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ)(توبه ، 50) هرگاه نيكى به تو رسد، آنها را ناراحت مى كند.
نكته
مـحـافـظـه كارى :همچنانكه شكست مسلمـــانان شادمانى منافقان را در پى داشت ، پيروزى و فتح مـسـلمـــــانان نيز سبب غم و انــــدوه آنان مى گرديد؛ مخصوصا هنگاميكه مسلمانان غنيمتـــى بدست مـى آوردنـد، مـنـافـقـان آه حـسـرت مـى كـشـيـــــدند و آرزو مى كردند كه اى كاش مــا هم در صحنه حضـــور داشتيم و سهمى از اين غنيمت مى برديــم .آنهاشكست و مجروح وكشته شدن در راه خدا را خسارت مى پندارند و هرگاه مسلمانان درجبهه شكست بـخورند وافرادى كشته ومجروح شوند، آنها خوشحال هستند هم از اين جهت كه آن ضرر دامانشان را نـگـرفـته است و هم برخود مى بالند و با افتخار مى گويند كه ما قبلاً هواى كار خويش را داشتيم و جانب احتياط را از دست نداديم و درجنگ شركت نكرديم و الان ما درامان ومحفوظ و سالميم و شما كه محافظه كار نبوديد، مجروح ، شهيد و... هستيد.در قاموس مؤ منان شكست راه ندارد (قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلاّ إِحْدَى الحُسْنَيَيْنِ)(توبه ، 52) بگو آيا درباره ما جز يكى از دو نيكى را انتظار داريد (شهادت و پيروزى ).
چند نكته
1 - شكست ازديدگاه قرآن
از ديدگاه جوامع غير اسلامى ، شكست خورده كسى است كه نتواند به هدفى كه دارد برسد، مانند اينكه تاجرى در تجارت خود سودى به دست نياورد، يا سرمايه را از دسـت بـدهـد، سـيـاسـتـمدارى مغلوب رقيب خويش گردد و يا جنگجويى دشمن بر او چيره شود؛ ولى شـكـسـت خـورده
لطفا منتظر باشید ...
