سـرگذشت حضرت شعيب و مردم مدين ، دعوت مردم به پرستش خدا و اندرزها و يادآورى نعمتهاى خداوند، سركشى اهل مدين وفرود آمدن عذاب الهى (85 ـ 93) اشاره به سنّتهاى الهى در ارتباط بـا سـخـتـيـهـا و بـيـمـاريـهـا، خـوشـيـهـا و نـاخـوشـيـهـا(94 ـ95)، تـقـوا عامل سرازير شدن بركات (96)، هشدار به همه انسانها كه خداوند در كمين است و هيچ كس ازمكر الهـى درامـان نـيـست ، عذاب او هر زمان كه اراده كند بر سر تكذيب كنندگان فرود مى آيد (96 ـ 102) داستان موسى بن عمران و جريان در گيرى او با فرعون و فرعونيان ، واكنش فرعون و دسـتـگـاه حـكـومـت او در بـرابـر دعوت موسى (ع ) و بسيج همه ساحران با تجربه و كارآزموده بـراى بـيـرون كـردن حـضرت موسى (ع ) از صحنه ، ناكامى فرعون در اين مبارزه و گرويدن سـاحـران بـه آيـيـن حـضـرت موسى (ع )، نهراسيدن ساحران از تهديد فرعون به شكنجه هاى بـسـيـار سـخت و باز نگشتن آنان از طريق ايمان ، هشدار بعضى از اشراف و بزرگان مصر به فـرعـون نـسـبـت به خطر حضرت موسى (ع ) و لزوم مبارزه پى گير و جدّى با آيين او، گلايه بـنـى اسـرائيـل از آزار و اذيـت بـه وسـيـله فـرعـونـيـان قـبـل و بـعـد از قيام موسى ، گرفتار شدن فرعونيان به قحطى و كمبود محصولات به منظور بـيـدار شـدن از غـفـلت و مـتنبه گرديدن آنان ، نزول بلاهاى گوناگون و پى در پى و عبرت نگرفتن آنان (103 ـ 135).
محورهاى رسالت انبياء
(لَقَدْ اَرْسَلْنا نُوحاً اِلى قَوْمِهِ فَقالَ ياقَوْمِ اعْبُدُواللّهَ ما لَكُمْ مِنْ اِلهٍ غَيْرُهُ...واِلى عادٍ اَخاهُمْ هُوداً قالَ ياقَوْمِ اعْبُدُواللّهَ مالَكُمْ مِنْ اِلهٍ غَيْرُهُ...وَالى ثَمُودَ اَخاهُمْ صالِحاً قالَ ياقَوْمِ اعْبُدُواللّهَ ما لَكُمْ مِنْ اِلهٍ غَيْرُهُ...وَاِلى مَدْيَنَاَخاهُمْ شُعَيْباً قالَ ياقَوْمِاعْبُدُواللّهَ مَالَكُمْ مِنْ اِلهٍ غَيْرُهُ...)(اعراف 59، 65، 73 و 85 ) و نـوح را بـه سـوى قـومـش فـرسـتـاديـم ، پس گفت اى قوم خدا را عبادت كنيد كه جز او خدايى نداريد....و بـه سـوى عـاد بـرادرشـان هـود را. به آنان گفت :اى قوم خدا را عبادت كنيد كه جز او خدايى نداريد....و بـه سـوى ثـمـود بـرادرشـان صـالح را. گـفـت :اى قـوم خـدا را عبادت كنيد كه جز او خدايى نداريد....و به سوى مدين برادرشان شعيب را. گفت :اى قوم خدا را عبادت كنيد كه جز او خدايى نداريد....
چند نكته
1 ـ يكتاپرستى نخستين شعار پيامبران
در آيـات 59 ـ 93 سـوره اعـراف ، سـرگـذشت جمعى از پيامبران بزرگ ، (نوح ، هود، صالح ، لوط و شـعـيـب عـليهم السلام ) آمده است . از بررسى اين آيات به دست مى آيد كه محوراساسى رسـالت انـبـيـا (توجه به توحيد و نفى هرگونه شرك و بت پرستى ) بوده است . آنها به قوم خود مى گفتند:اى قوم ! خدا را بپرستيد كه هيچ معبودى جز او براى شما نيست .دعـوت بـه يـكـتـاپـرسـتـى و تـوحـيـد، شـعـار نـخـسـتين همه پيامبران الهى بوده است ، واز جمله