فـشـرده مطالب آيات (23 ـ 18) ابراهيم (ع ) - فرازهایی از قرآن نسخه متنی

مـردم ، روشـن مـى شـود كـه آنـان بـيـش از هـر چـيـز از دو بال صبر و توكّل بهره مى گرفتند.

اگـر چه همگان به توكل و صبر نياز دارند، ولى پيامبران (ع ) بيش از همه اين نياز را احساس مـى كـنند؛ زيرا كسى كه عليه سنتهاى پوچ و باطل جامعه اى بر مى خيزد، با مخالفت و مزاحمت اكـثـريـت آنـهـا رو بـه رو خـواهـد شـد و چـنين است كه مناديان توحيد بايد صبر و استقامت پيشه سازند و بر خدا تكيه كنند، چرا كه صبر درختى است كه بى ثمر نمى ماند. حضرت على (ع ) فرمود:

(لا يَعْدِمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ وَ إ نْ طالَ بِهِ الزَّمانَ)(62) اشخاص صبور، پيروزى را از دست نمى دهند گرچه زمان طولانى شود.

و نيز فرمود:

سـه صـفـت از درهـاى ورود بـه مرحله نيكى و برّاست ؛ سخاوت انسان ، خوش زبانى و صبر در برابر آزار ديگران .(63)

فـشـرده مطالب آيات (23 ـ 18) ابراهيم (ع )

بـى اثـر بودن اعمال كافر در قيامت كه چون خاكسترى است در معرض تند باد (18)، هدفدارى جـهـان آفـريـنـش و قـدرت خـداونـد در فـنـا سـاخـتـن جـهـان و جـايـگـزيـنـى نـسـل جـديـد در آن (20 ـ 19)، مـُنـاظـره ضـعـيـفـان بـا مستكبران در دوزخ و يارى خواستن آنان از مـسـتـكـبران براى نجاتشان از عذاب جهنم و پاسخ آنان كه براى ما نيز راه نجاتى نيست (21)، گفتگوى شيطان با پيروان خود كه وعده دروغين او را گوش دادند و وعده برحق خداوند را ناديده گـرفـتـنـد، نـه شـيـطـان نجات بخش آنهاست و نه آنها نجات دهنده اويند بلكه همگى در عذابند (22)، ورود مؤ منان به بهشت كه جاودانه و آميخته به سِلم و سلامتى است (23).

اعمال كافران ، چون خاكسترى در معرض طوفان

(مـَثـَلُ الَّذيـنَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ اَعْمالُهُمْ كَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرّيحُ فى يَوْمٍ عاصِفٍ لايَقْدِرُونَ مِمّ ا كَسَبُوا عَلى شَىْءٍ ذلِكَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعيدُ)(ابراهيم ، 18) اعمال كسانى كه به پروردگارشان كافر شدند، همچون خاكسترى است در برابر تندبادو در يـك روز طوفانى ؛ آنها توانايى ندارند كمترين چيزى از آنچه را انجام داده اند به دست آورند و اين گمراهى دور و درازى است .

چند نكته

1 - خـاكـسـتـر اعـمـال

ايـن آيـه درصـدد بـيـان ايـن حـقـيـقـت اسـت كـه اعـمـال كـفـار در قـيـامـت هـيـچ فـايـده اى نـدارد؛ هـمه آنها بر باد مى رود و دستهايشان خالى مى ماند.(64) اعـمـال مـنـكـران حق همچون خاكسترى است كه در يك روز طوفانى در برابر تندباد پراكنده مى شـود.

بـنابراين ، نه تنها توانايى ندارند كه چيزى از آنچه را انجام داده اند به دست آورند، بـلكـه اعـمال آنها از آن نظر كه فاقد روح توحيد است ، داراى وحدت و انسجام درونى نيست ، از ايـن رو، بـسرعت از هم متلاشى مى شود و از طرف ديگر عملشان ظاهرى و بى ثمر است ، همانند خـاكـسـتـر كـه بـر خـلاف خـاك ، مـوجـود مـفـيـدى نـيـسـت . مـمـكـن اسـت در يـك ظـرف كـوچـكِ خـاك ،گل زيبايى برويد، اما در ميان خروارها خاكستر حتّى علف هم نخواهد روييد.(65) بـا ايـنـكـه بـاد و حـتـى تـنـد بـاد، آثـار سـازنـده اى دارد (قطع نظر از آثار تخريبى كه امر اسـتـثـنـايـى اسـت ) هـمـانـنـد تـلقـيـح گـيـاهـان و درخـتـان ، تـسـريـع حـركـت ابـرهـا و تعديل هوا، هر موجودى به مقدارظرفيت و شايستگى خود از آن سود مى جويد ولى خاكستر هرگز بهره اى نمى برد، بلكه حتى ظاهر بى خاصيت خود را نيز از دست مى دهد.(66)