بت پرستان و مشركان ، دچار اين توّهم هستند كه خداوند، شاءنش بالاتر از آن اسـت كـه مـورد شـنـاخـت عـقـلهاى ما قرار گيرد و بنابراين ما نمى توانيم باعبادت ، متوجه او شويم و با اظهار خضوع و عبادت به درگاهش تقرب جوييم و نيازمان را يكسره از او بطلبيم . مـا بـايـد مـتـوجـه مخلوقات ـ او كه در تدبير نظام عالم تاءثير دارند ـ شويم و آنها را ستايش كـنـيـم و عـرض حاجت پيش آنها بريم و آنها را شفيع و واسطه قرار دهيم . حضرت يوسف در آيه بعد به اين توّهم غلط، جواب مى دهد كه اگر اين توّهم ، صحيح بود و خداوند به آنها شاءنى داده بـود و عـبادتشان صحيح بود، بايد اين را به طريقى اعلام مى كرد، در حالى كه شما هيچ دليـلى نـداريـد كـه خـداونـد چـنـيـن اذنـى داده بـاشـد. شـمـا از پـيـش خـود و بـه دنـبـال پـندار غلط خود، آنها را خدا فرض كرده ايد و به نام خداى باد و باران ناميده ايد و به پرستش نشسته ايد.
برنامه ريزى اقتصادى
(قالَ تَزْرَعوُنَ سَبْعَ سِنينَ دَاءَباً فَما حَصَدْتُّمْ فَذَروُهُ فى سُنْبُلِهِ اِلاّ قَليلاً مِمّا تَاءْكُلُونَ ثُمَّ يـَاءْتى مِنْ بَعْدِ ذلِكَ سَبْعٌ شِدادٌ يَاءْكُلْنَ ما قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ اِلاّقَليلاً مِمّا تُحْصِنُونَ ثُمَّ يَاءْتى مِنْ بَعْدِ ذلِكَ عامٌ فيهِ يُغاثُ النّاسُ وَ فيهِ يَعْصِروُنَ.(يوسف ، آيه 47ـ49) (گـفـت :هـفـت سـال پياپى كشت كنيد وهر چه درو كرديد، جز اندكى براى خوراكتان ، در خوشه بـگـذاريد آن گاه پس از اين سالها هفت سال سخت بيايد كه آنچه براى آنها تهيه ديده ايد، مى خورند جز اندكى كه (براى تخم وكشت ) حفظ مى كنيد وبعد از اين سالها سالى بيايد كه درآن ، باران ، نصيب مردم شود ودر آن سال آب ميوه ودانه هاى روغنى را بگيرند.)
چند نكته
1 - رؤ ياى پادشاه
اغلب رؤ ياها ناظر به امورى است از شؤ ون زندگى كه انسان نسبت به آن اهـتـمـام دارد و مـعـمـولاً پـادشاهان نسبت به شؤ ون مملكت وامور رعيت اهتمام مى ورزند از اين رو رؤ يايى كه يك پادشاه ببيند، اغلب در مصالح مردمش دخالت دارد. (182) در رؤ يـاى پـادشـاه مـصـر گـويـا او وظـيـفـه خـود را در قـبـال خـشـمـى كـه زمـين در پيش دارد، در خواب ديده است ويوسف (ع ) باعلم خداداده اش ، برنامه ريـزى اقـتـصادى دقيقى را از اين خواب استفاده كرد وبه اطلاع او رساند. آرى يك حكومت ، وظيفه دارد كه آمادگى مقابله با شرايط سخت وبحرانى را داشته باشد. حضرت يوسف برنامه زير را از خواب پادشاه استفاده كرد وبه اطلاع آنها رساند.هـفـت گـاو چـاق ، نشانه هفت سال پر باران وخوب است كه بايد در آن سالها كشت وزرع فراوان صـورت گـيـرد و هـفت گاو لاغر نشان هفت سال قحطى است كه در پى آن مى آيد واينكه هفت گاو لاغـر هـفـت گـاو چـاق را مـى خـورنـد نـشـان از ايـن اسـت كـه آنـچـه مـحـصـول سـالهـاى فراوانى است وذخيره شده در سالهاى قحطى مصرف مى شود جز اندكى كه بـراى بـذر وايـنـكـه هـفـت خـوشه سبز وهفت خوشه خشك درخواب ديده تعبيرش اين است كه بايد محصول را درهمان خوشه هاى خشك شده نگهدارى كنند تا از آفت در امان باشد وچون عدد گاوهاى چـاق ولاغـر هـفـت تـا بـودبـعـد از هـفـت سـال قـحـطـى ، سـال هـشـتـم ديـگـر قـحـطـى نيست ودر آن سـال بـاران رويـيـدنى به اندازه كافى وجود دارد در اينجا حضرت يوسف بااستفاده از خواب ، راه نجات را نشان داد. (183)
2 - ريـز بـينيهاى اقتصادى
تعبير خواب يا بهتر بگوييم برنامه اى كه حضرت يوسف براى مقابله با سالهاى قحطى نشان داد دربردارنده نكته هاى مهم اقتصادى بود:اوّل ـ دسـتـور داد كـه هفت سال با تلاش و زحمت فراوان كشت وزرع كنيد. (184) منظور از ايـن دسـتـور آن بـود كـه از شـرايـط مـسـاعـد سـالهـاى اوّل ، كـمـال اسـتـفـاده را بـرده و بـا تـمـام تـوان
لطفا منتظر باشید ...
