(وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ) (توبه ، آيه 105) بگو عمل كنيد! خداوند و فرستاده او ومؤ منان ، اعمال شما را مى بينند و بزودى بسوى كسى باز مـى گـرديـد كـه پـنـهـان و آشـكـار را مـى دانـد و شـمـا را بـه آنـچـه عمل مى كرديد، خبر مى دهد.
چند نكته
1 - مـنظور از عرضه اعمال
بنا به روايات فراوانى كه از ائمه معصومين عليهم السّلام رسيده اسـت ، عـقـيـده مـعـروف و مـشـهـور بـر ايـن اسـت كـه پـيـامـبـر و امـامـان از اعـمـال هـمـه امـت ، آگـاه مـى شـونـد، يـعـنـى خـداونـد از طـرق خـاصـى ، اعمال امت را برآنها عرضه مى دارد كه در اينجا به دو نمونه از اين روايات اشاره مى كنيم :الف ـ از امام صادق (ع ) نقل شده است كه فرمود:(تـُعـْرَضُ الاَْعـْمالُ عَلى رَسُولِ اللّهِ اءَعْمالُ الْعِبادِ، كُلَّ صَباحٍ، اءَبْرارُها وَ فَجارُها فَاحْذَرُوها، وَهـُوَ قـَوْلُ اللّهِ تـَعـالى عـَزَّ وَجـَلَّ وَقـُلِ اعـْمـَلُوا فـَسـَيـَرَى اللّهُ عـَمـَلَكـُمْ وَرَسـُولُهـُ وَسَكَتَ) (83) تـمـام اعـمـال مـردم ، هـر صـبـح بـه پـيـامـبـر عـرضـه مـى شـود، اعـمـال نـيكان و بدان بنابراين ، مراقب باشيد و اين مفهوم گفتارِ خداوند است كه مى فرمايد (و قل اعملوا فسيرى الله عملكم و رسوله ) اين را فرمود وساكت شد.ب ـ امام باقر (ع ) مى فرمايد:(إِنَّمـَا الاَْعـْمـالُ تـُعـْرَضُ عـَلى نـَبـِيِّكُمْ كُلَّ عَشِيَّةِالْخَميسِ فَلْيَسْتَحِ اءَحَدُكُمْ اءَنْ تُعْرَضَ عَلى نَبَيِّهِ الْعَمَلُ الْقَبيحُ) تـمـامـى اعـمـال شـمـا بـر پيامبرتان هر عصر پنج شنبه عرضه مى شود. بنابراين ، بايد از اينكه عمل زشتى از شما بر پيامبر عرضه شود، شرم كنيد. (84)
2 - جـواب يـك اشـكال
مفسران اهل سنت گفته اند، كه آيه مزبور اشاره به يك مساءله عادى دارد، يـعـنـى هر عملى كه انسان انجام دهد خــواه ناخواه ظاهر خواهد شد، علاوه بر خداونـد و پيامبر همه مؤ منـان نيز از طرق عـادى از آن آگاه مى شوند.
جـواب
الف ـ ايـن آيـه اطـلاق دارد و تـمـام اعـمـال را شامل مى شود و مى دانيم كه همه اعمال از طرق عادى بر پيامبر و مؤ منان آشكار نخواهد شد.ب ـ تـكـيـه روى مـؤ مـنـان در صـورتـى صـحـيـح اسـت كـه مـنـظـور، هـمـه اعـمـال (اعـم از پـنـهـان وآشـكـار) و از طـرق غـيـر عـادى بـاشـد و گـرنـه اعـمـال آشكار را هم مؤ منان مى بينند وهم غير مؤ منان . از اين مقدمه ، نتيجه مى گيريم كه منظور، عرضه اعمال بر پيامبر و مؤ منان از طريق غير عادى است . (85)