از مـواردى كـه قـرآن بـرآن تـاءكـيـد فـراوان نـمـوده اسـت ، تـفـكـّر و تـاءمـل در آفـريـنـش آسـمـانـها وستارگان است و كمتر سوره اى درقرآن است كه آيه اى در مورد تـوجه دادن انسان به خلقت آسمان و زمين نداشته باشد. دراينجا به چند نمونه از آن اشاره مى كنيم :( وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مَسَخَّراتٍ بِاءَمْرِهِ ) (107) خورشيد و ماه و ستارگان به امر او مسخرند.(فَلا اُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ) (108) پس قسم نمى خورم به جايگاههاى ستارگان .(اِنَّ فـى خـَلْقِ السَّمـواتِ وَالاَْرْضِ وَاخـْتـِلافِ اللَّيـْلِ وَالنَّهـارِ لاَ يـاتٍ لاُِولِى الاَْلْبـابِ اَلَّذينَ... يَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ) (109) در آفـريـنـش آسمانها و زمين و آمد و شد شب و روز نشانه هايى است براى خردمندان ، كسانى كه ... درخلقت آسمان و زمين تفكر مى كنند.علّت اينكه قرآن اين همه بر تفكر و انديشيدن درآفرينش آسمانها، خورشيد و ستارگان تاءكيد دارد؛ شـايد اين باشد كه هيچ پديده اى به اندازه آسمانها، خورشيد، زمين و ستارگان در بيان عـظـمـت و قـدرت بـى پـايـان خـداونـد، روشـنـتـر و قـاطـعـتر نباشد و انسان با تفكر و انديشه درسـتـارگـان بـى شـمـار كه بعضى از آنها چندين هزار برابر، از خورشيد بزرگترند و با تـفـكـر در وسـعت بى كران آسمان بى اختيار به عظمت و قدرت بى پايان الهى اعتراف كرده ، به وحدانيّتش ايمان مى آورد.بـحـق ، سـتـارگـان ، آيـات روشـن الهـى اند و خداوند با آفرينش آنها نشانه هاى خود را براى اهل فكر وانديشه بروشنى وتفصيل بيان كرده است .از ايـن روسـت كـه خـداونـد درآيه گذشته ، بعد از بيان اينكه ستارگان را براى جهت يابى و راهنمائى قرار داده مى فرمايد:(قَد فصّلنا الا يات لِقَومٍ يَعْلَمُون ).
3 ـ رهبران الهى چون ستارگان ، درتاريكى شب هستند
از بعضى از روايات نقل شده از اهل بيت سلام الله عليهم چنين استفاده مى شود كه منظور از نجوم ، درآيـه ياد شده ، رهبران الهى و هاديان راه سعادت و امامان معصوم عليهم السلام هستند، چرا كه آنـهـا مـانـنـد سـتـارگـانى هستند كه انسانها را از تاريكيهاى ضلالت وگمراهى بسوى هدايت و رشد، راهنمايى كرده به ساحل امن سعادت مى رسانند و انسان چگونه مى تواند بدون راهنمايان پـاك ، صـادق و آگـاه راه بـسـوى رشـد وتـكـامـل بـرد، درحـالى كـه جهل وگمراهى فرا راه او مى باشد. (110) بصيرتهايى براى انسانها (قـَدْ جـاءَكـُمْ بـَصـائِرُ مـِنـْرَبِّكـُمْ فـَمـَنـْاَبـْصـَرَفـَلِنـَفـْسـِهِ وَمـَنـْعـَمـِىَفَعَلَيْهاوَمااَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفيظٍ)(انعام ، 104) دلايـل روشـن از طـرف پروردگارتان براى شما آمد، كسى كه (به وسيله آنها حق را) ببيند به سـود خـود اوست و كسى كه از ديدن آن چشم بپوشد به زيان خود اوست ، و من شما را اجبار نمى كنم . (111)
چند نكته
1 ـ دلايل توحيد
ايـن آيـه درحـقـيقت ، نوعى نتيجه گيرى از آيات گذشته است . درآيات گذشته دليلهاى متعددى بـروحـدانـيـت خـدا ارائه شـده اسـت كـه تـدبـّر درآنـهـا سـبـب بـيـنـايـى چـشـم دل و هـدايـت شـدن بـسـوى تـوحيد مى گردد و خداوند از آنها به (بصائر) تعبير نموده است . ازجـمـله آن دلايـل اسـت ، شـكـافـتن دانه ها در دل خاك و روئيدن و جوانه زدن گياه ، بيرون آوردن زنـده از مـرده و مـرده از زنـده ، پـديـد آوردن شـب و روز، حـركـت مـاه و خـورشـيد و نظام دقيق آن ، راهـنـمايى درتاريكى شب به وسيله ستارگان ، فرستادن باران و روياندن گياهان و ميوه هاى مختلف به وسيله آن .اگـر انـسـان بـا دقـت بـه جهان آفرينش بنگرد، دلايل فراوان وآيات و نشانه هاى بى شمارى بروحدانيت و
لطفا منتظر باشید ...
