مراتب شفاعت - فرازهایی از قرآن نسخه متنی

مراتب شفاعت

آيـه شـريـفـه مى فرمايد:هر كسى شفاعت و وساطت نيكو كند، نصيبى از ثواب مى برد و هركس وسـاطـت بـد كـنـد، سـهـمى از عذاب وعقاب به او مى رسد. اين آيه ميزان ثواب و عقاب را مشخص نكرده ، ولى از روايات استفاده مى شود كه ميزان ثواب و عقاب ، بستگى به تاءثير وساطتها دارد.

در حديثى از پيامبر(ص )چنين نقل شده است :

(هـر كـسـى (مـردم را) بـه كـار نيكى امر كند و يا از منكرى جلوگيرى نمايد و يا به كار خيرى راهـنـمـايـى كـنـد و يـا بـه شـكـلى ، مـوجـبـات تـشـويـق آنـهـا را فـراهـم سـازد، در آن عمل ، سهيم خواهدبود. و هر كس (مردم را) به كار بدى امر نموده و يا راهنمايى يا تشويق نمايد، او نيز شريك است .) 391 در ايـن حـديـث ، سـه مـرحـله بـراى دعـوت اشخاص به كار خوب و بد ذكر شده است :مرحله امر، مـرحله راهنمايى و مرحله اشاره كه به ترتيب مرحله قوى ، متوسط و ضعيف است و به همان نسبت در محصول آن عمل خير يا شرّ، سهيم خواهدبود. 392 دعا براى مؤ منان مصداق شفاعت 393 يـكى از مصداقهاى وساطت نيك ، دعاست . دعا يعنى درخواست و تقاضاى خير از خداوند براى خود يا برادران و خواهران مؤ من . دعا يكى از اسباب نزول خيرات و بركات است . چه نيكوست كه در جـامـعـه اسـلامـى ، افـراد عـلاوه بـر آنـكـه در عـمـل ، يـكـديـگـر را بـر انـجـام اعـمال صالح يارى مى كنند و مانع از رسيدن شر به يكديگر مى شوند، براى آمرزش گناهان و توفيق عمل به احكام الهى ، يكديگر را دعا كنند.

گـفتنى است ، كسانى كه براى برادران و خواهران مؤ من خود، دعاى خير مى كنند، خود نيز نصيب مى برند. در روايتى از امام صادق (ع )چنين نقل شده است :

كـسـى كـه بـراى بـرادر مـؤ مـنـش در غـيـاب او دعـا كند، دعايش به اجابت مى رسد و ملكى به او گويد:

دو برابر آن براى تو خواهد بود و منظور از نصيب در آيه همين است . 394

تعهد اجتماعى

آيه شريفه ، متضمن برنامه اى اجتماعى است و روح تعهد اجتماعى را در مسلمانان ، زنده مى كند و بـه مـا مـى آمـوزد كـه نـه تـنـهـا بـايـد خـود بـه نـيـكـى عمل كنيم ، بلكه بايد با تمام توان ، ديگران را هم به سوى نيكى دعوت نموده و از بدى باز داريم و از سوى ديگر به همه هشدار مى دهد كه تنها، عاملان گناه ، گناهكار نيستند، بلكه تمام كـسـانـى كـه بـا اسـتـفـاده از وسـائل مـخـتلف تبليغاتى و حتى با گفتن يك كلمه كوچك و يا با سـكـوتـشـان زمـيـنه گناه را فراهم مى كنند و گناهكار را به گناه تشويق مى كنند، بايد منتظر عواقب بد اين اعمال زشتشان باشند و طعم تلخ آن را بچشند.

تحيّت

(وَ اءِذا حـُيـّيـتـُمْ بـِتـَحـِيَّةٍ فـَحـَيُّوا بـِاءَحـْسـَنَ مـِنـْهـا اءَوْرُدُّوهـا اءَنَّ اللّه كـانَ عـَلى كـُلِّ شَىْءٍ حَسيباً) 395 چـون بـه شما تحيتى (سلامى و درودى و شادباشى ) گفته شود، در پاسخ درودى بهتر از آن گوييد يا (حداقل ) همان را باز گوييد كه خداوند بر هر چيز، حسابگر است .

معناى تحيّت

بـه هـر دعـا، ثـنـا و تـعـارفى كه شخص ، هنگام روبه رو شدن با ديگرى بر زبان مى آورد، تـحـيـت گـفـتـه مـى شـود. بـدون تـرديد، منظور از تحيت ، در آيه شريفه ، هر نوع شادباش و تحيّت است كه سلام گفتن نمونه اى از آن است . 396 از امـام باقر و صادق عليهماالسلام روايت شده كه مراد از تحيت در آيه شريفه ، سلام و ساير كارهاى خير است . 397

رد به احسن

آيه شريفه متضمن دستورى در مورد تحيت است و آن ، اين كه اگر انسان مؤ من مورد تحيت و سلام ديـگـرى قـرار گـرفـت در پـاسـخ ، جـواب نـيـكـوتـر و بـهـتـرى دهـد و يـا حداقل به همان اندازه پاسخ گويد.

در سـيـره عـمـلى پـيـامـبـر اكـرم (ص )و امـامـان مـعـصـوم (ع )نـيـز كـه ايـشـان بـهـترين اشخاص