در اين آيه ، گمراهى (رجس ) خوانده شده و آن به معناى نجاست و كثافت است و با كلمه (على ) كـه دلالت بـر استعلا دارد متعدى شده است (على الّذين ...) تا بفهماند آن پليدى و كثافت ، مـسـلط ومـحـيـط بـركـفـار اسـت ، بـگـونـه اى كـه مـيـان آنـان و ديـگـران حـائل شـده اسـت ، و ديـگـران از نـزديـكـى بـه آنان نفرت دارند آنسان كه مردم از غذاى آلوده مت نفرند. (122) پس (رجس ) دو مظهر دارد:مظهر دنيوى كه گفته شد و مظهر برزخى كه آتش دوزخ است ؛ چنان كه (رجس وپليدى تنفّر آميز) در اين جهان بر اشخاص منحرف احاطه دارد، عذاب خداوند هم درآن جهان برآنان محيط است .جـهـت دوم تـشـبـيـه (اسـتـحـقـاق ) اسـت ، چـنان كه آنها دراثر رو گرداندن از حق ، در دنيا مستحق گمراهى و نفرت گشتند، درآخرت نيز مستحق عذاب ابدى هستند. (123) با توجّه به اين نكته ، مى توان (رجس ) را دراين جا هم به معناى عذاب و هم به معناى نجاست ، تفسير كرد.
ده فرمان مهمّ
(قـُلْ تـَعـالَوْا اءَتـْلُ مـاحـَرَّمَ رَبُّكـُمْ عـَلَيـْكـُمْ اءَلاّ تـُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَبِالْوالِدَيْنِ اِحْساناً وَلا تَقْتُلُوا اَوْلادَ كُمْ مِنْ اِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِيّاهُمْ وَلا تَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَما بَطَنَ وَلا تـَقـْتُلُوا النَّفْسَ الَّتى حَرَّمَ اللّهُ اِلاّ بِالْحَقِّ ذلِكُمْ وَصّيكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونََ وَلا تَقْرَبُوا مـالَ الْيـَتـيـمِ اِلاّ بـِالَّتـى هـِىَ اَحْسَنُ حَتّى يَبْلُغَ اءَشُدَّهُ وَاَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْميزانَ بِالْقِسْطِ لا نُكَلِّفُ نَفْساً اِلاّ وُسْعَها وَاِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كانَ ذاقُرْبى وَبِعَهْدِ اللّهِ اَوْفُوا ذلِكُمْ وَصّيكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونََ وَاءَنَّ هذا صِراطى مُسْتَقيماً فَاتَّبِعُوهُ وَلا تَتَّبِعُوالسُّبُلَ فَتَفَرَّقَبِكُمْ عَنْسَبيلِهِ ذلِكُمْ وَصّيكُمْبِهِلَعَلَّكُمْتَتَّقُونَ)(انعام ، 151 ـ 153) بـگـو:بـيـايـيد آنچه را كه پروردگارتان بر شما حرام كرده است ، برايتان بخوانم :اينكه چـيـزى را شريك خدا قرار ندهيد و به پدر ومادر، نيكى كنيد، و فرزندانتان را از (ترس ) فقر نـكـشـيـد، ما شما و آنها را روزى مى دهيم ، و نزديك كارهاى زشت ، چه آشكار و چه پنهان نرويد، نفسى را كه خداوند محترم شمرده به قتل نرسانيد مگر به حق . اين چيزى است كه خداوند شما را بـه آن سـفـارش كـرده ، بـدان امـيـد كـه خـردمـنـد شـويـد. و بـه مال يتيم جز به شكل نيكو ( وبراى اصلاح ) نزديك نشويد تا به حد رشد برسد وحق پيمانه و وزن را بـه عـدالت ادا كـنيد، هيچ كس را جز به مقدار توانايى تكليف نمى كنيم ، و هنگامى كه سخنى مى گوييد عدالت را رعايت كنيد اگر چه در مورد نزديكان باشد و به پيمان الهى وفا كنيد. اين ، چيزى است كه خداوند شما را به آن سفارش مى كند تا متذكر شويد. و اينكه اين ، راه مـسـتـقـيـم مـن اسـت از آن پـيروى كنيد و از راههاى مختلف پيروى نكنيد كه شما را از راه حق دور مى سـازنـد، ايـن چـيـزى اسـت كـه خـداونـد شـمـا را بـه آن سـفـارش مـى كـنـد تـا پـرهـيـز گـار شويد. (124)
چند نكته
1 ـ فرمانهاى همگانى
ايـن آيـات ، ده دستور مهم را بيان مى كند:شرك نورزيدن به خدا، احسان به والدين ، خوددارى ازبـزهـكـارى ، آدمـكـشـى ، كـشـتـن فـرزنـد بـه بـهـانـه فـقـر و دسـت انـدازى درامـوال يتيمان ، پيمانه و ترازو را كامل دادن ، عدالت در گفتار، وفاى به عهد الهى و پيروى از راه خدا و رها كردن راههاى گمراهى .بـا دقـّت در آياتِ قرآن ، روشن مى شود كه فرمانهاى دهگانه مزبور، اختصاص به دين اسلام نـدارد،
لطفا منتظر باشید ...
