(وَ اءِذِابـْتـَلى اءِبـْراهـيـمَ رَبُّهُ بـِكـَلِمـاتٍ فـَاءَتَمَّهُنَّ قالَ اءِنّى جاعِلُكَ لِلنّاسِ اءِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتى قالَ لا يَنالُ عَهْدِى الظّالِمينَ) 116 و هـنـگـامـى كـه ابراهيم را پروردگارش به كلماتى ـ آزمايشهايى ـ آزمود و ابراهيم آنها را به پايان رسانيد، (خداوند) فرمود:همانا من تو را امام و پيشواى مردم قرار دادم .ابراهيم گفت :و از فرزندانم (نيز كسانى را به امامت رسان ). خداوند فرمود:عهد (پيمان امامت ) من به ستمگران نمى رسد.براى شناخت مقام والاى امامت و تعلق اين مقام به حضرت ابراهيم (ع )، شناخت اجمالى خصوصيات حضرت ابراهيم (ع )در قرآن ، ضرورى است .
حضرت ابراهيم (ع )در قرآن
نـام حـضـرت ابـراهـيـم (ع )69 بـار در 25 سـوره قـرآن آمـده و قـرآن از صـفـات و اعمال پسنديده او سخن گفته است .قرآن مجيد از ابراهيم به عنوان بنده اى تسليم در برابر اوامر الهى نام مى برد كه داراى قلب سـليـم و صـفات پسنديده همانند حلم و بردبارى بوده است . 117 ابراهيم (ع )در دعوت خـود بـه تـوحـيـد از هـر راهـى اسـتـفـاده كـرده گـاهـى بـا زبـان استدلال ومنطق و گاهى با از بين بردن مظاهر بت پرستى ، مردم را به دين توحيد فرا خوانده . ايـشـان در راه از بـيـن بـردن شـرك و بـت پـرسـتـى آزار و اذيـت فـراوانـى تـحـمـل كرد تا جايى كه او را در كوهى از آتش انداختند؛ اما لطف خدا از او دستگيرى كرده و آتش برايش سرد شد.خداوند او رامورد آزمايشهاى سخت و گوناگون قرار داده تا جايى كه ماءمور شد كه فرزند خود را قـربانى كند و در آزمايش ديگر، زن و فرزند خويش را در بيابان سوزان و خشك و بى آب و غذا رها كند و او از عهده انجام ماءموريتهاى خويش بخوبى برآمد. مراد از كلمات در آيه شريفه نـيـز اشـاره بـه هـمـيـن امـتـحـانـاتـى اسـت كـه از حـضـرت ابـراهـيـم (ع ) بـه عـمل آمد و او در همه آنها موفق شد. از بهترين آثار باقيمانده از او ساختن خانه كعبه به دستور خـداسـت كـه قـبـله گـاه اهـل تـوحـيـد گشته و بندگان خدا به عشق خدايشان گرد آن مى گردند. خداوند او را اسوه و الگوى مؤ منان و دوست خود ناميده است . 118 آيـه مـورد بـحـث ، بـه ايـن حـقـيـقـت اشـاره دارد كـه خـداونـد مـتـعـال ابـراهـيـم (ع )را در پـيرى هنگامى كه داراى مقام نبوت و رسالت بود و پس از موفقيت در آزمـايـشـهـا، بـه مـقـامـى ديـگـر بـه نـام امـامـت مـفـتـخـر سـاخـت .دليـل ايـنـكـه مـقـام امـامـت پس از نبوت و رسالت و در دوران پيرى به وى اعطا شد اين است كه قـرآن ، اعـطـاى آن را پـس از مـوفـقـيـت در آزمـايـشـهـا مـى دانـد و يـكى از آزمايشها كه از وى به عمل آمده ، داستان قربانى فرزندش ، اسماعيل بوده است . قرآن پس از ذكر آن مى فرمايد:(اِنَّ هذا لَهُوَالْبَلاءُ الْمُبينُ) 119 اين آزمايشى بسيار روشن است .