(وَ لَوْشـاءَ رَبُّكَ لاَ مـَنَ مـَنْ فـِى اْلا رْضِ كـُلُّهـُمْ جـَمـيـعـاً اءَفـَاءَنـْتَ تـُكْرِهُ النّاسَ حَتّى يَكُونُوا مُؤْمنينَ)(يونس ، 99) اگـر خدا بخواهد، تمام كسانى كه روى زمين هستند، ايمان مى آورند. آيا تو مردم را در فشار مى گذارى كه ايمان بياورند؟
چند نكته
1 - ايـمـان اخـتيارى مطلوب است
انسان ، موجودى است كه مختار و آزاد آفريده شده است و خداوند، راه خـيـر و سـعادت وشقاوت و ضلالت رابراى او بيان كرده و مشخص نموده و او را به پيمودن راه سـعـادت و اجـتـنـاب از گـمـراهـى خـوانـده اسـت . حـال يـا او حـكـم عـقـل را پـيـروى مى كند و راه خداپرستى و سعادت را انتخاب مى كند، يا ازنفس ، پيروى كرده و راه گـمـراهـى و شـقـاوت را انـتـخـاب مى نمايد. به علت همين آزادى در انتخاب است كه هميشه در جامعه تعدادى مؤ منند و تعدادى كافر. در اينجا خداوند خطاب به پيامبرش مى فرمايد كه اگر مـا مـى خـواسـتـيـم واراده مـى كـرديـم ، هـمـه مؤ من مى شدند و هيچ كس راقدرت سرپيچى ازاراده وخواست مانبود ولى ما چنين نخواسته ايم كه آنها به اجبار، مؤ من باشند و ايمان اجبارى ، مطلوب ما نيست . ما مى خواهيم آنها آزادانه و با خواست خود ايمان بياورند و راه حق را پيروى كنند.
2 - تـهـمت ناروا
يكى از تهمتهاى ناروايى كه دشمنان اسلام ساخته و پرداخته اند، اين است كه اسـلام ، ديـن شـمـشـيـراسـت و بـه زور شـمـشـيـر، بـر مـردم تـحميل شده است . اين آيه شريفه ، بطلان چنين ادعايى را بصراحت بيان مى كند كه غير خداوند نـمـى تـوانـد كـسى را به ايمان آوردن وادار كند، چون ايمان ، امرى قلبى است و اجبار فقط مى تـوانـد ظـاهر ساز باشد. شايد بتوان بازور، افراد را وادار كرد كه در ظاهر به اسلام اقرار كـنند، امّا نمى توان آنها را وادار كرد كه به اسلام ايمان و اعتقاد داشته باشند. تنها خداست كه چـنـيـن قدرتى دارد و اگر اراده كند، تمام انسانها ايمان مى آورند، چون او مقلّب القلوب و صاحب اخـتـيـار قـلبـهاست و خداوند نيز چنين چيزى را اراده نكرده است . پس ممكن نيست دينى را به وسيله شمشير بر مردم ، تحميل كرد و پيامبر هم چنين وظيفه اى ندارد و نمى تواند آنها را به اجبار، مؤ من سازد.
جز خدا هيچكس تغيير دهنده خير و شر انسان نيست
(وَإِنْ يـَمـْسـَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلا هُوَوَإِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رادَّ لِفَضْلِهِ يُصيبُ بِه مِنَ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ)(يونس ، 107) اگـر خـدا بـه تـو مـشكلى برساند، هيچ كس جز خودش نمى تواند آن را برطرف سازد و اگر بـراى تـو خـيـرى اراده كـنـد، هـيـچ كـس نـمـى تـوانـد مـانـع آن فضل شود و آن را برگرداند. او به هركدام از بندگانش