(اءِنَّ اءَوَّلَ بـَيـْتٍ وُضـِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَكَّةَ مُبارَكا وَ هُدىً لِلْعالَمينََ فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ اءِبـْراهـيـمَ وَ مـَنْ دَخـَلَهُ كـانَ امِناً وَ لِلّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اءِلَيْهِ سَبيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَاءِنَّ اللّهَ غَنِىُّ عَنِ الْعالَمينَ) 276 نخستين خانه اى كه براى مردم قرار داده شد، درسرزمين مكه است كه مايه بركت و هدايت جهانيان اسـت . در آن خـانـه ، نـشـانـه هـاى روشـنـى از جـمـله مـقـام ابـراهـيـم اسـت ، و كـسـى كـه داخـل آن خـانـه شـود، در امـان است و براى خدا، بر مردم واجب است كه آهنگ خانه او كنند، كسى كه توانايى رفتن به آنجا را دارد، و هر كس كفر ورزد، خداوند بى نياز از جهانيان است .
شاءن نزول
از روايـات استفاده مى شود كه يهود به پيامبر اسلام ايراد مى گرفتند كه چگونه خود را به آيـيـن پـيـامـبـران بـزرگ ، بخصوص ابراهيم (ع )وفادار مى داند، درحالى كه بر خلاف تمام پيامبرانى كه از دودمان اسحاق ـ فرزند ابراهيم ـ بوده و (بيت المقدس ) را محترم مى شمردند، از آن قـبـله روى گـردانـيـده و كـعـبـه را بـه عـنـوان قـبـله خـود و مـسـلمـانـان انـتـخـاب كـرده است . 277 آيـه شـريـفـه (بـه ايـراد يـهـود) جـواب داده كـه كـعـبـه قـبـل از سـايـر مـعبدها، براى عبادت ساخته شده است ، چون اين خانه را ابراهيم (ع )ساخت . ولى بـيـت المـقـدس را حـضرت سليمان (ع )بنا نهاد كه قرنها بعد از حضرت ابراهيم (ع )بوده است . 278 علاوه براين ، از آيات و روايات برمى آيد كه خانه كعبه در زمان حضرت آدم (ع )ظـاهـر شـد و سـپـس در (تـوفـان نـوح ) آسـيـب ديـد و بـه وسـيـله ابـراهـيـم خليل تجديد بنا شد. 279
(خانه خدا)، (خانه مردم )
در ايـن آيـه شـريـفـه ، خـانـه كـعـبـه ، (خـانه اى براى مردم ) ناميده شده است . تعبير يادشده بـيـانـگـر ايـن حـقيقت است كه آنچه به نام خدا و براى خداست ، بايد در خدمت مردم و بندگان او باشد و آنچه در خدمت مردم و بندگان خداست ، براى خدا محسوب مى شود. 280 بدون شك منظور از (اول بيت ...)، نخستين خانه اى است كه براى عبادت و پرستش مردم ساخته شده است . بدين معنا كه از دور و نزديك دور آن جمع شوند و با طواف دور آن ، قربانى و نماز به عبادت خدا بپردازند.همچنان كه در آيه ديگر خطاب به ابراهيم (ع ) مى فرمايد:(خانه ام را براى طواف كنندگان ، قيام كنندگان به عبادت ، ركوع كنندگان وسجده كنندگان پاكيزه كن .) 281
علت نامگذارى
در مـورد كـلمـه (بكّه ) مفسران گفته هاى گوناگونى دارند، عده اى (بكّه ) را از ماده (بك ) (بـر وزن فـك ) بـه معنى ازدحام و اجتماع دانسته اند، و اينكه به خانه كعبه يا زمينى كه خانه خدا در آن ساخته شده (بكّه ) گفته اند، به خاطر ازدحام و اجتماع مردم در آن ، براى عبادت است . عـده اى نـيـز گـفـتـه انـد بـكـّه هـمـان مـكـّه اسـت كـه (م ) در آن تبديل به (ب ) شده است . 282
استطاعت
آيه (وَ لِلّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اءِلَيْهِ سَبيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَاءِنَّ اللّهَ غَنِىُّ عَنِ الْعالَمينَ) اشاره به دو موضوع دارد:الف ـ هر كس كه مستطيع باشد، حج بر او واجب است ، و استطاعت عبارت است از:توانايى مالى ، سلامتى ، نيروى بدن ، باز بودن راه ، سالم و امن بودن آن ، وسعت داشتن وقت و كافى بودن آن براى حج . 283 ب ـ اهـمـيـت بـسـيـار زياد حج كه يكى از اركان اسلام است و ترك آن ، به كفر تعبير شده است . رسول خدا(ص
لطفا منتظر باشید ...
