(فَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصّالِحاتِ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلا كُفْرانَ لِسَعْيِه وَ اِنّالَهُ كاتِبُونَ)(انبياء، 94) هـر كس از كارهاى شايسته انجام دهد در حالى كه ايمان داشته باشد. كوشش او پوشيده نخواهد ماند و ما اعمالش را مى نويسيم .
چند نكته
1 - راه نـجـات
خـداونـد مـتـعـال در آيـه شـريـفـه بـالا، راه نـجـات را ايـمـان و عـمل صالح شمرده است . مراد از ايمان در اين آيه با در نظر گرفتن آيات گذشته كه در مورد ربـوبـيـت خـدا بود، اعتقاد و ايمان به خداست . ازسوى ديگر، ايمان به خدا از ايمان به انبياى الهى و اوصياى آنان و ايمان به آخرت جدانيست . پس راه نجات ، ايمان به توحيد، نبوت و معاد و انجام عمل صالح است . (115)
2 ـ آيـا ايـمـان بـدون عـمـل مـفـيـد اسـت ؟
در ايـن آيـه ، عـمـل صـالح نـيـكـوكـاران مـؤ مـن قـابـل پـاداش شـمـرده شـده اسـت ؛ هـمـچـنـانـكـه آيـات حـبـط اعـمـال ، دلالت دارد بـر ايـنكه عملِ به ظاهر خوب كافران و منكران از بين رفته و نابود خواهد شـد. امـا ايـمـان بـدون عـمـل چـگـونـه ؟ از ايـن آيه و آيات ديگر فهميده مى شود كه اگر ايمان بـاعـمـل صـالح هـمـراه نـبـاشد، نجات بخش نيست مگر اينكه بنده بعد از ايمان آوردن ، فرصت عمل كردن نداشته باشد.علاّمه طباطبايى مى نويسد:(بعضى از مفسران به آيه 158 انعام :يَوْمَ يَاءْتى بَعْضُ اياتِ رَبِّكَ لايَنْفَعُ نَفْساً ايمانُها لَمْ تـَكـُنْ ا مـَنـَتْ مـِنْ قـَبـْلُ اَوْ كـَسـَبـَتْ فـى ايـم انـِه ا خـَيـْراً) (116) اسـتـدلال كـرده انـد كـه ايـمـان مـادامـى كـه هـمـراه بـاعـمـل نـبـاشـد، هـيـچ اثـرى نـدارد. ايـن استدلال صحيح است ولى نه به طور مطلق ، زيرا آيه شريفه تنها بيان اين جهت است كه اگر بـراى كـسـى مـمـكـن بـود ايـمان بياورد و نياورد و يابراى در مقام كسى ممكن بود پس از ايمان آوردن ، عـمـل صـالح انـجـام دهـد ولى انجام نداد تا با مرگ مواجه شد، ايمان او درموقع مرگ يا ديـدن عـذاب بـراى او مـفـيـد نـيـسـت . امـا كـسـى كـه بـه مـيـل و اخـتـيـار ايـمـان آورد ولى اجـل مـهلتش نداد كه عمل صالح انجام دهد و در حال ايمان كسب خيرى بنمايد، آيه شريفه متعرض حـال او نيست ، بلكه بر عكس دلالت و يا دست كم اشعار دارد بر اينكه ايمان نافع ، آن ايمانى اسـت كـه اولاً از روى اخـتـيـار و مـيل باطنى باشد نه اينكه ديدن مرگ و يا عذاب او را ناچار به اظهار ايمان كرده باشد و ثانياً آن ايمان را گناهان تباه نساخته باشد.) (117) پـس نـتـيـجـه مـى گـيـريـم كـه عـمـل بـدون ايـمـان مـفـيـد نـيـسـت هـمـچـنـانـكـه ايـمـان بـدون عـمـل نـيـز مـفـيـد نـمـى بـاشـد و تـنـهـا راه نـجـات ايـمـان و عمل صالح است .
3 - مـژده
از آنـجا كه مؤ منان معمولاً در اثر غفلت و ناآگاهى و غلبه هوا و هوس مرتكب گناهانى شـده و تـوفـيـق انـجـام هـمـه اعـمـال صـالح را نـمـى يـابـنـد، خـداونـد بـه فـضـل و رحمت خود به آنان تخفيف مى دهد و با فراخواندن آنان به توبه و دادن اجازه شفاعت ، آنـان را بـه بـخشيده شدن اميدوار مى سازد. از سوى ديگر در اين آيه مى فرمايد:(فَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصّالِحات ...) هر كس مقدارى از اعمال نيك را بجا آورد، سعى و تلاشش ستوده و...) با اين جـمـله نـويـد مـى دهـد كـه مـؤ مـنـى كـه مـقـدارى از اعـمـال صـالح را انـجـام داده بـاشـد، اهل نجات است . (118)
صالحان ، وارثان زمين
(وَ لَقـَدْ كـَتـَبـْنـا فـىِ الزَّبـُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ اَنَّ الاَْرْضَ يَرِثُها عِبادِىَ الصّالِحُونَ)(انبياء، 105) ما در زبور ـ پس از تورات ـ نوشتيم كه اين زمين را بندگان صالح من به ارث خواهند برد.
چند نكته
1 - وراثـت زمـيـن ، پـاداش مـؤ مـنان نيكوكار
خداوند در آيه شريفه بالا، به بندگان صالحش ، وراثـت
لطفا منتظر باشید ...
